W dniu 10 grudnia 2010 odbył się I Gminny Przegląd Pastorałek i Kolęd Ludowych w Krzeszowicach.
Jego inicjatorem i organizatorem było Centrum Kultury i Sportu w Krzeszowicach, a patronat nad wydarzeniem objął Starosta Powiatu Krakowskiego Józef Krzyworzeka. W roku następnym Przegląd będzie mieć zasieg powiatowy.
Celem Przeglądu było przede wszystkim przypomnienie i przywrócenie tradycji śpiewania pastorałek
i powrót do tradycji ludowego kolędowania, charakterystycznego dla bogatej obrzędowości bożonarodzeniowej dawnej wsi. Kolejna zadanie to ochrona, zachowanie i dokumentacja kolęd i pastorałek, typowych dla naszego regionu. Ich przypomnienie i przywrócenie świadomości społecznej ma służyć także edukacji dzieci i młodzieży.
Przy wyborze repertuaru należało pamiętać o tym, że pastorałka, w odróżnieniu od kolędy, we współczesnym, potocznym tego słowa rozumieniu, nie jest wykorzystywana w chrześcijańskich nabożeństwach religijnych ze względu na swój świecki charakter. To odmiana kolędy o wątkach zaczerpniętych z życia codziennego i pasterskiego. Pastorałki były tworem środowisk przykościelnych, popularyzowane przez różnego rodzaju śpiewniki, zwane kantyczkami.
Natomiast kolędy ludowe rozumiemy jako pieśni związane nie tylko z Bożym Narodzeniem, ale też
z Nowym Rokiem, czyli sięgamy do kolęd życzących, noworocznych. Ich geneza sięga głęboko tradycji ludowej, są one świadectwem zderzenia tradycji i światopoglądu ludowego z nauką Kościoła.
Bardzo ważnym aspektem edukacyjnym Przeglądu były także indywidualne rozmowy jury z opiekunami i instruktorami grup. Komisja oceniająca szczegółowo omawiała każdy występ, dobór repertuaru, ubiór osób występujących – inny dla dzieci, inny dla dorosłych. Była to doskonała okazja do konsultacji z wysokiej klasy profesjonalistami, osobami, które prowadzily długoletnie badania terenowe i są specjalistami w zakresie kultury ludowej, szczególnie folkloru muzycznego.
Zwycięzcy Przeglądu zostali ocenieni przede wszystkim za oryginalny, tradycyjny repertuar, np. Zespół „Wolanie”’ za kolędę gospodarską Mości Gospodarzu… czy grupy dziecięce z Publicznej Szkoły Podstawowej w Rudnie i Szkoły Podstawowej w Krzeszowicach za Nie masz ci nie masz nad tę gwiazdeczkę. Bardzo ważne było także wykonanie utworów – proste, jednogłosowe, bez współczesnych aranżacji.
Uczestnicy Przeglądu – soliści, grupy śpiewacze i zespoły – występowali w trzech kategoriach: dziecięcej (7-13 lat), młodzieżowej (14-18 lat)
i dorośli (powyżej 18 lat). W sumie w Przeglądzie wzięło udział około 85 dzieci i 50 osób dorosłych, prezentując różnorodny repertuar.
Nagrodą w Przegladzie są statuetki Dużego Anioła (nagroda główna w każdej kategorii) i Małego Anioła (wyróżnienia).
Występy zespołów oceniała komisja w następującym składzie:
Aleksandra Szurmiak-Bogucka, etnomuzykolog – przewodnicząca,
Teresa Marcinkowska, etnograf,
Urszula Janicka-Krzywda, etnograf.
Komisja oceniająca, po wnikliwej analizie i szczegółowym omówieniu programów uczestników przeglądu przyznała następujące nagrody i wyróżnienia:
W kategorii dziecięcej – GRUPY:
Dwie równorzędne nagrody Duży Anioł, dla:
* Grupy Dzięcięcej ze Szkoły Podstawowej w Krzeszowicach
* Grupy Dzięcięcej ze Szkoły Podstawowej w Rudnie.
Wyróżnienie, Mały Anioł, dla:
* Zespołu ze Szkoły Podstawowej w Paczółtowicach.
W kategorii młodzieżowej – GRUPY:
Nagroda główna, Duży Anioł, dla:
* Grupy Młodzieżowej z Liceum Ogólnokształcącego w Krzeszowicach.
W kategorii młodzieżowej – SOLIŚCI:
Wyróżnienie, Mały Anioł, dla:
* Aleksandry Lasoń z Ostrężnicy.
W kategorii dorośli – GRUPY:
Nagroda glówna, Duży Anioł, dla:
* Zespołu Wolanie z Wola Filipowskiej.
Wyróżnienie, Mały Anioł, dla
* KGW Filipowice
* Zespołu Rudnianie
* KGW Siedlec.
W kategorii dorośli – SOLIŚCI:
Dwie równorzędne nagrody główne, Duży Anioł, dla:
* Marii Dębskiej z Rudna,
* Barbary Kosobuckiej z Zalasu.
Wyróżnienie, Mały Anioł, dla:
* Danuty Kozłowskiej z Rudna.
Komisja podkreśliła celowość organizowania tego typu Przeglądu, który ma na celu przywrócenie pamięci i zachowanie ginących kolęd i pastorałek okresu bożonarodzeniowego oraz wyraziła nadzieję, że będzie on kontynuowany corocznie.
My ze swej strony serdecznie gratulujemy Laureatom i zapraszamy za rok!